Λειψυδρία: ο αυριανός εχθρός βρίσκεται ήδη εδώ

Μαριέλενα Βρανά

Σημαντικότατη ημερίδα πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 19 Οκτωβρίου στο Helexpo Palace από την αστική εταιρεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Ecocity στα πλαίσια του «Κύκλου διαλόγου για το νερό», που ξεκίνησε από την περασμένη Άνοιξη.

Επίκεντρο της συζήτησης αποτέλεσε η μελλοντική κατάσταση της χώρα μας, με τους ειδικούς να εκτιμούν ότι η λειψυδρία θα είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που θα μας απασχολήσει την επόμενη δεκαετία ενω στην Κύπρο οι συνέπειες του προβλήματος έχουν κάνει ήδη την εμφάνισή τους. Μέλος της συντονιστικής ομάδας του Ecocity δήλωσε ότι «η έκθεση του φαινομένου της λειψυδρίας μέσω αυτής της ημερίδας επιλέχθηκε τη δεδομένη χρονική στιγμή που το πρόβλημα βρίσκεται πλέον έξω από την πόρτα μας και δεν ακούγεται πια σαν κινδυνολογία».

Το 35% των εδαφών στην Ελλάδα βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο ερημοποίησης σύμφωνα με τον κ.Φυτιάνο, αναπλ.Καθηγητή του Αριστοτελείου Παν/μιου και αντιπρόεδρο του ΔΣ του Ecocity, με άμεσες επιπτώσεις στην οικονομία και στο δημογραφικό της χώρας . Αυτό που προκαλεί όμως αίσθηση είναι η στάση της χώρας μας απέναντι στο ζήτημα της διαχείρισης του νερού σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Τα στοιχεία που προκύπτουν από την έρευνα,στα πλαίσια της ημερίδας, του κ Γ.Πανηγυράκη, καθηγητή του Οικονομικού Παν/μιου Αθηνών,για την έλλειψη πληροφόρησης και μέριμνας είναι αποκαλυπτικά.

Δύο εκατομμύρια ευρώ διατίθενται στην Ευρώπη ανα έτος ώστε να συντηρηθούν οι υποδομές για πλήρη συλλογή του νερού με πολλαπλές εταιρείες να επενδύουν σ’αυτό επιχειρηματικά αναλαμβάνοντας τη διαχείριση και την προστασία του. Στη χώρα μας η υποδομή είναι πραγματικά ανύπαρκτη με την Ε.Υ.Δ.Α.Π να κατέχει το κρατικό μονοπώλιο και το νερό να χάνεται σε ποσοστό 25 με 30% λόγω των συνεχών διαρροών στο παλαιωμένο δίκτυο ύδρευσης. Στην Ευρώπη το περιβάλλον και οι φυσικοί πόροι αποτελούν αντικείμενο μελέτης, η τιμή του νερού ορίζεται στην πραγματική του αξία και μέρος του κέρδους διατίθεται και στη συνεισφορά για τις σωστές υποδομές. Αντίθετα στην Ελλάδα, με εμφανή την απουσία παιδείας και το συντονισμό από πλευράς των πολιτών, κυριαρχεί η αντίληψη ότι το νερό είναι προσβάσιμο και «κάνει για όλες τις δουλειές» ενω η κοστολόγησή του χαρακτηρίζεται από πολλούς ως «έμμεσος φόρος». Η απουσία υποδομών οδηγεί σε φαύλο κύκλο καθώς η κατασπατάληση του νερού οφείλεται και στην αντίληψη που έχει το 93% των πολιτών ότι πληρώνει για νερό που δεν πίνεται.

Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες της νότιας Μεσογείου που πλήττονται άμεσα από το πρόβλημα της λειψυδρίας παρά ταύτα εμμένει αδικαιολόγητα σε μία στάση περιβαλλοντικού εφησυχασμού τη στιγμή που χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης που δεν αντιμετωπίζουν άμεσα πρόβλημα έχουν ήδη λάβει μέτρα για την εξοικονόμηση νερού. Η μετάβαση προς μία οικονομία που μεταχειρίζεται αποτελεσματικά και ορθολογικά τους υδάτινους πόρους είναι επιτακτική, η Πολιτεία όμως φαίνεται να υποθάλπει την αλόγιστη κερδοφορία στο όνομα μιας «αναπτυξιακής» πολιτικής. Απόδειξη η παραπομπή της χώρας μας το 2007 από την Κομισιόν στο ευρωπαϊκό δικαστήριο για την αποφυγή ενσωμάτωσης στο εθνικό μας δίκαιο της κοινοτικής οδηγίας για τιμωρία όσων ρυπαίνουν το περιβάλλον.

Για τα θέματα του νερού στη χώρα μας εμπλέκονται τρία υπουργεία δυσχεραίνοντας ακόμη περισσότερο τις λήψεις αποφάσεων ενω το εθνικό πρόγραμμα διαχείρισης και προστασίας των υδάτινων πόρων του υπουργείου χωροταξίας έχει χαρακτηριστεί από τους επαΐοντες γενικόλογο και ελλειμματικό. Η ελληνική επιτροπή υδρογεωλογίας σε συνέντευξη τύπου που παραχώρησε πριν την έναρξη του όγδοου διεθνούς υδρολογικού συνεδρίου το 2008, έκανε λόγο για «απουσία ποιοτικών και ποσοτικών ελέγχων των αποθεμάτων νερού, σπατάλη δημοσίου χρήματος και υποστελεχωμένες υπηρεσίες». Μάλιστα ως υπ’αριθμόν ένα αιτία του προβλήματος στη χώρα μας αναφέρθηκε «η κακή διαχείριση των υδάτων». Όπως έχει χαρακτηριστικά δηλώσει σε άρθρο του στα Νέα ο κ.Γ.Μυλόπουλος, καθηγητής του Α.Π.Θ «απαιτείται μείζουσα πολιτική αλλαγή αντί για πρόσκαιρα πολιτικά ημίμετρα. Μόνον ο σχεδιασμός και η εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης πολιτικής νερού, ενταγμένης σε μια ευρύτερη αειφορική στρατηγική για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, μπορεί να μας βγάλει από το σημερινό αδιέξοδο.» «Πρέπει να περάσουν δέκα χρόνια σωστής διαχείρισης του νερού, προκειμένου να επανέλθουν σε κανονικά επίπεδα τα υδατικά αποθέματα της χώρας», τόνισε ο κ. Γιώργος Μιγκίρος, καθηγητής Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος της ελληνικής επιτροπής υδρογεωλογίας.

Σύμφωνα με την έρευνα του κ.Πανηγυράκη για την ημερίδα του Ecocity η στροφή των επενδύσεων προς εναλλακτικές μορφές ύδρευσης μέχρι το 2020 μπορεί να καλύψει τη μισή ζήτηση νερού σε πανελλαδικό επίπεδο. Η ανάγκη να υπάρξει επιτέλους και στη χώρα μας «concept» για το νερό είναι επιτακτική για την κοινωνική ευημερία. Όπως λέει και μια γνωστή φράση «χιλιάδες έζησαν χωρίς αγάπη κανείς όμως χωρίς νερό».