Αγνόν εκ σταφυλής παλαιόν και κοσμογυρισμένον…

Ζωή Ευαγγελία Παπαφωτίου

Πρόκειται για το πρώτο ποτό που καταναλώθηκε στο διάστημα, εκείνο που ο Φιντέλ Κάστρο λατρεύει να απολαμβάνει μαζί με τα Κουβανέζικα πούρα του. Το πιο διάσημο ελληνικό ποτό στον κόσμο. Κονιάκ ή Metaxa; Μην βιαστείτε να απαντήσετε ότι είναι το ίδιο γιατί θα κάνετε λάθος. Λίγοι γνωρίζουν ότι το Metaxa δεν ανήκει σε καμία κατηγορία ποτών αλλά αποτελεί κατηγορία από μόνο του! Η συνταγή του κοσμογυρισμένου «μπράντυ» αποτελεί ξεχωριστό είδος ποτού παγκοσμίως.

Εμπνευστής του διασημότερου σήμερα ελληνικού ποτού ήταν ο Σπύρος Μεταξάς ο οποίος το δημιούργησε το 1888 στην ταβέρνα που διατηρούσε στον Πειραιά και άρχισε να το πουλάει σε μικρές ποσότητες. Πολύ σύντομα όμως προχώρησε στην ίδρυση του πρώτου εργοστασίου παραγωγής και έγινε επίσημος προμηθευτής της βασιλικής αυλής του Γεωργίου Α΄. Κατά τη διάρκεια της ανέγερσης της πρώτης μονάδας παραγωγής του (1988) μάλιστα βρέθηκε ένα αρχαίο νόμισμα από το οποίο ο Μεταξάς εμπνεύστηκε το έμβλημα του προιόντος του, τον Σαλαμινομάχο το οποίο και διατηρείται ως σήμερα. Το όραμα του για εξαγωγή του προιόντος έγινε πραγματικότητα και σε μικρό χρονικό διάστημα λειτούργησαν δύο ακόμη μονάδες παραγωγής του ποτού στην Κωνσταντινούπολη και την Οδησσό. Δυο χρόνια αργότερα (1900) εξάγεται σε Ευρώπη και Αμερική και ξεκινά μια ανοδική πορεία στην παγκόσμια αγορά.

Ο πρόωρος θάνατος του Σπύρου Μεταξά δεν το εμπόδισε να συνεχίζει να διαπρέπει καθώς η σύζυγος, τα παιδιά και τα εγγόνια του αποδείχτηκαν άξιοι συνεχιστές του αφού με το πέρασμα των χρόνων ώθησαν το μοναδικό αυτό συνονθύλευμα ελληνικών αρωμάτων και γεύσεων στην κορυφή του κόσμου κάνοντας βέβαια τις κατάλληλες κινήσεις σε επιχειρηματικό και διαφημιστικό επίπεδο ενώ παράλληλα διατήρησαν την συνταγή και την ποιότητα του προιόντος στο ακέραιο. Χαρακτηριστικό είναι ότι αποτέλεσε έναν από τους πρώτους χορηγούς παγκόσμιων αθλητικών διοργανώσεων (παγκόσμιο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου το 1982 και άλλα).Παράλληλα με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες η οικογένεια Μεταξά έγινε γνωστή και για το φιλανθρωπικό της έργο χαρακτηριστικό δείγμα του οποίου αποτελεί η δωρεά της περιουσίας του Άγγελου Μεταξά μετά το θάνατο του για την ανέγερση του «Ειδικού Αντικαρκινικού νοσοκομείου Μεταξά» στον Πειραιά(1954).

Σήμερα εξάγεται σε πάνω από 60 χώρες του κόσμου. Τεράστιες ποσότητες του ποτού αυτού που προορίζονται για εγχώρια κατανάλωση αλλά και για εξαγωγή παράγονται κάθε χρόνο στο πλήρως εξοπλισμένο εργοστάσιο Metaxa που χτίστηκε στην Κηφισιά το 1968 αν και από το 1989 το brand δεν ανήκει πλέον στην οικογένεια ενώ από το 2000 είναι μέλος της εταιρείας Remy Cointreau. Στο εργοστάσιο οι διαδικασίες παραγωγής, εμφιάλωσης και τυποποίησης αυτοματοποιήθηκαν πλήρως με το πέρασμα των χρόνων. Από τον «εκσυγχρονισμό» αυτό εξαιρείται μόνο το Private Reserve, ένα ιδιαίτερο μείγμα πολύ παλιών αποσταγμάτων (έως και 50 ετών) και ιδιαίτερων αρωμάτων(καραμέλα, πιπέρι, βανίλια, κακάο) το οποίο ακόμα και σήμερα εμφιαλώνεται σε ειδικές φιάλες και τοποθετείται σε ξεχωριστά κουτιά με το χέρι. Σε αντίθεση με τις παραπάνω διεργασίες που εκσυγχρονίζονται και βελτιώνονται συνεχώς η συνταγή παραμένει ίδια με αυτή που χρησιμοποιούσε ο Σπύρος Μεταξάς. Το μυστικό κρύβεται στο συνδυασμό αποσταγμάτων και στη προσθήκη κρασιού μέσα στο κονιάκ που το κάνει να ξεχωρίσει από τα υπόλοιπα αλκοολούχα ποτά αυτού του τύπου.

Η «ωριμότητα» που αποκτά το λευκό Σαββατιανό και ο Ροδίτης (ποικιλίες κρασιού) μετά από διπλή απόσταξη και παλαίωση χρόνων σε γαλλικά βαρέλια συναντά τα πλούσια αρώματα και την έντονη γεύση των καλύτερων ποικιλιών Μοσχάτου Σάμου και Αλεξανδρείας και μαζί καλούνται να κρατήσουν καλά κρυμμένο το «αρωματικό μυστικό» της εταιρίας που αποτελείται από εκχυλίσματα μπαχαρικών και φυτών, κυρίως τριαντάφυλλου. Μετά την απαραίτητη προσθήκη καραμελοχρώματος και νερού το τελικό μείγμα οδηγείται σε βαρέλια για ωρίμανση. Ύστερα φιλτράρεται και εμφιαλώνεται.

Έχει ιδιαίτερη αξία να αναφέρουμε ότι οι ετικέτες που τοποθετούνται στις φιάλες δηλώνουν με τα αστέρια τους τα έτη παλαιότητας των αποσταγμάτων που περιέχουν. Το σύστημα αυτό καταγραφής παλαιότητας διαφέρει από αυτό που ορίζει ο νόμος για τα αλκοολούχα ποτά τύπου κονιάκ αφού όπως ήδη είπαμε το Metaxa αποτελεί ξεχωριστή κατηγορία. Η «οικογένεια» Metaxa μετά από τόσα χρόνια επιτυχημένης πορείας είναι πια πολυμελής και διαθέτει μέλη κάθε ηλικίας. Χαρακτηριστικά είναι το Metaxa 12* Dry που είναι το μόνο που δεν περιέχει κρασί και η γεύση του διαφοροποιείται αρκετά από τα υπόλοιπα καθώς είναι ξηρή και «καυτερή» θυμίζοντας αρκετά αυτή του ουίσκυ. Το Private Reserve που όπως είπαμε περιέχει αποστάγματα ακόμα και 50 ετών, έχει ιδιαίτερο άρωμα και γεύση, συμπυκνωμένη υφή και σκούρο χρώμα. Και τέλος το «καμάρι» της εταιρίας το Metaxa ΑΕΝ, το συλλεκτικό προιόν που κυκλοφόρησε με αφορμή την επέτειο των 120χρόνων από την ίδρυση της εταιρίας σε 1888 αριθμημένες φιάλες από κρύσταλλο Σεβρών με χρυσό(20 Κ) πώμα συνοδευόμενο από πιστοποιητικό αυθεντικότητας και περιέχει πάνω από 200 αποστάγματα. Σύμφωνα με τους ειδικούς ανά τον κόσμο πίνεται σκέτο, με πάγο ή σε συνδυασμό με άλλα ποτά σε διάφορα cocktails.Όλη η γεύση και το άρωμα της χώρας μας στα ποτήρια του κόσμου. Στην υγειά μας…

Η γενιά των 700 ευρώ στην εποχή της παγκοσμιοποίησης

Κωνσταντίνα-Μαρία Τζαβέλλα

Είναι η γνωστή σε όλους γενιά των 700 ευρώ. Είναι τα παιδιά που οραματίστηκαν ένα καλύτερο αύριο, που προσπάθησαν κι ακόμα προσπαθούν με κόπο να φτάσουν κοντά στο όραμα τους, αλλά μάταια… Βλέπεις στα μάτια τους την ανασφάλεια και την απογοήτευση να μεγαλώνουν όσο κρίσιμα ερωτήματα, που αφορούν την εξασφάλιση του μέλλοντός τους παραμένουν αναπάντητα. Νέα παιδιά ηλικίας 25-27 μας μίλησαν για ανεργία, για ακατάλληλες συνθήκες εργασίας, για αδιαφάνεια στην αγορά για υποβάθμιση των προσόντων τους, για διαφθορά στο σύστημα. Χιλιάδες τα παράπονα και η απάντηση σε αυτά τα παιδιά είναι μία, στην Ελλάδα το μέλλον είναι αμφίβολο…

Από την άλλη πλευρά αναφέρθηκαν κάποιοι και στη ζωή στο εξωτερικό και όπως ήταν αναμενόμενο αποκομίσαμε πολύ καλύτερες εντυπώσεις. Συγκεκριμένα ο Δημήτριος Πέζας ετών 28, αναφέρει « Έχω σπουδάσει στο Λονδίνο οικονομικά και έχω δουλέψει και 2 χρόνια. Πρόκειται για μια εντελώς διαφορετική κατάσταση απ’ αυτη που συναντάς στην Ελλάδα. Η οργάνωση, ο σεβασμός που σου δείχνουν οι συνάδελφοι ακόμα και οι ανώτεροι και φυσικά ο μισθός που ανταποκρίνεται στα προσόντα και στις ικανότητες σου είναι στοιχειά που στην Ελλάδα τα βρίσκεις σπάνια. Για εμένα η ζωή στο εξωτερικό είναι κάτι που θα το προτιμούσα ίσως και για μόνιμα γιατί μόνο εκεί θα μπορούσα να πραγματοποιήσω τα επαγγελματικά μου σχεδία και αργότερα να δημιουργήσω και οικογένεια εξασφαλίζοντας της μια άνεση και μια σταθερότητα από οικονομικής πλευράς. Οι απολαβές στο εξωτερικό σου εξασφαλίζουν μια «καλή» ζωή. Αυτό δεν είναι που όλοι θα θέλαμε;».

Στην Ελλάδα θα έπαιρνα το 1/3 του μισθού». « Δυστυχώς τα πράγματα στην Ελλάδα έχουν εξελιχθεί κατά τέτοιον τρόπο που, χωρίς ουσιαστική προϋπηρεσία, είναι πολύ δύσκολο να βρεις την απασχόληση που επιθυμείς». «Γλίτωσα την αναξιοκρατία». «Αν σε ενδιαφέρει η έρευνα φεύγεις». Αυτές είναι οι απόψεις που ακούγονται, και άλλες που θα έπρεπε κανονικά, να προβληματίζουν το κράτος.

Είναι τα παιδιά της παγκοσμιοποίησης, μιας εποχής που η μαζικότητα στρέφεται εναντίον της ατομικότητας. Αυτό έχει ως οδυνηρή συνεπεία, ο άνθρωπος να χάνει την ταυτότητα του και να υποτάσσεται σε μια «ενιαία αξιολόγηση». Νέοι επιστήμονες που μετά τις σπουδές τους στην Ελλάδα ή την Ευρώπη αναζήτησαν την τύχη τους εκτός των συνόρων. Σήμερα, είναι όλοι τους κοντά στα τριάντα και αισθάνονται δικαιωμένοι από την επιλογή τους. Για τους περισσότερους, λοιπόν, οι εργασιακές συνθήκες ήταν αυτές που τους έκαναν να πουν «ναι» στις προτάσεις για δουλειά σε διάφορες γωνιές του πλανήτη: Σιγκαπούρη, Ντουμπάι, Λονδίνο, Ζυρίχη... Οι χώρες της Μέσης Ανατολής και της Ασίας φαίνεται να κερδίζουν όλο και περισσότερους νέους κι αυτό γιατί βρίσκονται αφενός σε φάση ανάπτυξης, αφετέρου δεν έχουν επηρεαστεί πολύ από την οικονομική κρίση. Σύμφωνα με την παγκόσμια έρευνα, το 87,7% των Ελλήνων ποσοστό υψηλότερο από τον παγκόσμιο μέσο όρο (78%)- δήλωσαν διατεθειμένοι να αλλάξουν πόλη ή ακόμη και χώρα, στην περίπτωση που έβρισκαν τη δουλειά που θα τους εξασφάλιζε υψηλές αποδοχές και καλή επαγγελματική ανέλιξη.

« Ίσως, η ζωή στο εξωτερικό είναι διαφορετική και σε ορισμένα σημεία πιο δύσκολη από τη ζωή στην Ελλάδα φόρτος εργασίας, οι ευθύνες της καθημερινότητας, σε συνδυασμό με την απόσταση- γεωγραφική και ψυχολογική- από τους συνηθισμένους ρυθμούς της ζωής μου πίσω στην Ελλάδα, συνιστούν μια καθημερινότητα λίγο πιο σκληρή. Παρόλα αυτά, η Ελλάδα… δεν σε κάνει να αισθάνεσαι την ασφάλεια της πατρίδας».

Φταίει άραγε η οικονομική κρίση; Αλλά από την άλλη σχεδόν πάντα μια τέτοια κατάσταση δεν βίωνε;Kαι ο Έλληνας πολίτης που θα στηρίξει τις φιλοδοξίες του και που θα εναποθέσει τα όνειρα του;

Απόφοιτοι πανεπιστημιακών σχολών της Ελλάδας ή του εξωτερικού, με διδακτορικό και μεταπτυχιακό συνήθως σε κάποιο αγγλοσαξονικό πανεπιστήμιο και στη συνέχεια με ερευνητικό έργο, αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα απορρόφησης, όταν αποφασίζουν να επιστρέψουν στην πατρίδα. Πολλοί από αυτούς φεύγουν ξανά για μόνιμη εγκατάσταση στο εξωτερικό, αφού διαπιστώνουν πως οι θέσεις εργασίας ανάλογες των προσόντων τους στην Ελλάδα είναι ελάχιστες. Τα φόρουμ στο διαδίκτυο και τα ηλεκτρονικά ημερολόγια είναι γεμάτα μαρτυρίες νέων άνεργων πτυχιούχων. Πολλοί από αυτούς, έχοντας ζήσει κάποια χρόνια στο εξωτερικό, διαπιστώνουν ότι τα προσόντα τους δεν θα τους εξασφαλίσουν ανάλογη καριέρα. Υπάρχει μια μεγάλη δεξαμενή με έλληνες επιστήμονες που είναι άνεργοι ή γενικά υποαπασχολούνται.

Κάποιος περιγράφει τα βιώματα του λέγοντας: «Έξω καταλαβαίνεις τι σημαίνει «ποιότητα ζωής».Βλέπω τη γενιά μου να βουλιάζει, και θλίβομαι γι αυτό, αλλά παράλληλα χαίρομαι που δεν υπομένω τα ίδια. Φυσικά, μου λείπει η οικογένειά μου, οι παλιοί μου φίλοι. Δεν μετανιώνω όμως ούτε στιγμή για τις επιλογές μου», μας λέει ο Δημήτριος Ξενίας , που εργάζεται ως ερευνητής στο τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ. «Όσον αφορά την "ποιότητα ζωής" στη Βρετανία, δεν έρχεσαι εδώ για το κλίμα ή για την κουζίνα. Η Ελλάδα είναι όμορφη χώρα, για διακοπές. Όταν όμως δεν έχεις και το ανάλογο εισόδημα να την απολαύσεις, τι νόημα έχει; Ζω σε σπίτι με κήπο με νοίκι όσο ένα μέτριο διαμέρισμα στην Αθήνα. Πηγαίνω στη δουλειά με ποδήλατο χωρίς άγχος και δε χάνω το χρόνο μου στο κυκλοφοριακό. Στις όποιες συναλλαγές μου, μου συμπεριφέρνονται σαν πολίτη και πελάτη με απαιτήσεις και δικαιώματα. Αυτά, δεν είναι ποιότητα ζωής;». Κάποιος άλλος ανώνυμος συμπληρώνει: « Το σημαντικότερο, είχα το σεβασμό συναδέλφων και φοιτητών, από την πρώτη μέρα. Πέρα από την απαξίωση των μισθών, η έλλειψη σεβασμού στους νέους επιστήμονες και ερευνητές είναι το κυριότερο στοιχείο, το οποίο επικρατεί στην Ελλάδα.» Οι απόψεις που ακούγονται είναι πολλές με κοινό χαρακτηριστικό αυτών, την απογοήτευση από το σύστημα διακυβέρνησης. Το κράτος πρέπει να σταθεί πλάι στους νέους όχι απέναντι τους έχει ανάγκη τα νέα παιδιά…

Τα κινητά τηλέφωνα… βλάπτουν σοβαρά την υγεία!

Ελένη Παπανδρεοπούλου

Τα κινητά τηλέφωνα, αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα τεχνολογικά επιτεύγματα, τα οποία δημιούργησαν νέους δίαυλους επικοινωνίας. Είναι γεγονός ότι ο σύγχρονος άνθρωπος χρησιμοποιεί το κινητό τηλέφωνο, περισσότερο από κάθε άλλη συσκευή. Πόσο ασφαλής είναι η χρήση των κινητών τηλεφώνων όμως;

Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες οι οποίες διενεργήθηκαν από μια ομάδα Φιλανδών επιστημόνων, τα κινητά τηλέφωνα εκπέμπουν μεγάλα κύματα ακτινοβολίας. Αυτή η εκπομπή ακτινοβολίας προκαλεί πολλές επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, όπως πονοκεφάλους, κόπωση, απώλεια μνήμης, νευρολογικές διαταραχές ,δερματικές παθήσεις, υπογονιμότητα, στείρωση στους άνδρες, έλλειψη συγκέντρωσης, αϋπνίες, εγκεφαλικές αλλοιώσεις και περιπτώσεις καλοήθους όγκου του ακουστικού νεύρου (τουλάχιστον ύστερα από 10 χρόνια χρήσης κινητού τηλεφώνου).

Επιπλέον, έρευνα του τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών που έγινε σε πειραματόζωα και σε καλλιέργειες ανθρώπινων κυττάρων (υπό πραγματικές συνθήκες χρήσης κινητών τηλεφώνων), έδειξε ότι η αλόγιστη χρήση των κινητών τηλεφώνων προκαλεί καρκίνο του ακουστικού νεύρου και επιτάχυνση του «θανάτου των κυττάρων». Σε περίπτωση που το κινητό τοποθετηθεί στο αυτί κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, μέρος της ακτινοβολίας που εκπέμπεται, εισέρχεται και απορροφάται από τα εγκεφαλικά κύτταρα. Όταν το κινητό τηλέφωνο βρίσκεται σε κάποιο σημείο του σώματος παραδείγματος χάρη στην τσέπη ή απλώς το κρατάμε, τότε η ακτινοβολία απορροφάται από τα κύτταρα αρχίζοντας από την επιδερμίδα και προχωρώντας προς τα μέσα. «οι επιπτώσεις και στις δυο περιπτώσεις εξαρτώνται ανάλογα με το ποιους ιστούς θα προσβάλλει η ακτινοβολία, την καρδιά για παράδειγμα, ή τα γεννητικά όργανα κ.α.», τονίζει ο κ. Μαργαρίτης.

Είναι σχεδόν σίγουρο, ότι ο άνθρωπος δεν έχει συνειδητοποιήσει το βαθμό επικινδυνότητας της χρήσης των κινητών τηλεφώνων. Τα κινητά τηλέφωνα χρησιμοποιούνται περισσότερο από νέους ηλικίας 15 έως 45 ετών βάσει ερευνών του Πανεπιστημίου Βιολογίας της Γαλλίας, και λιγότερο από ηλικίες άνω των 45. Οι μικρότερες ηλικίες χρησιμοποιούν περισσότερο τα κινητά τηλέφωνα για αποστολή μηνυμάτων ( sms και mms), videos, μουσικών κομματιών και εικόνων, σε αντίθεση με άτομα μεγαλύτερης ηλικίας τα οποία χρησιμοποιούν κυρίως για επαγγελματικούς λόγους.

Στα πλαίσια μιας έρευνας που διεξήχθη το 2005, από μια ομάδα Γερμανών ερευνητών, για την ευρεία χρήση των κινητών, διαπιστώθηκε ότι το 74% των νέων στέλνουν και λαμβάνουν τουλάχιστον 450 sms ημερησίως!

Είναι σχεδόν αδύνατο να προβλεφθεί τι θα συμβεί σε μεγάλο βάθος χρόνου, αν το παιδί χρησιμοποιεί το κινητό πολλές ώρες την ημέρα, όχι απαραίτητα για να μιλάει, αλλά για να στέλνει sms, mms ή να παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια που προσφέρουν οι συσκευές κινητών τηλεφώνων. Σε κάθε περίπτωση, τα παιδιά είναι εκτεθειμένα στην εκπομπή ακτινοβολίας. Καλό είναι να αποφεύγεται η χρήση κινητών τηλεφώνων από τα παιδιά και να περιορίζεται μόνο σε περίπτωση ανάγκης, διάρκειας μισού ή ενός λεπτού.

Όπως προαναφέρθηκε, οι νέοι στέλνουν και λαμβάνουν σε καθημερινή βάση, εκατοντάδες μηνυμάτων. Πίσω από αυτή τη συνήθεια όμως, προστίθεται και μια ακόμη επίπτωση για την υγεία η οποία έγινε γνωστή πρόσφατα και δεν έχει καμία σχέση με την εκπομπή κυμάτων ακτινοβολίας.

Ο Βρετανικός Σύλλογος Δερματολόγων, ύστερα από μια σειρά ερευνών, διαπίστωσε ότι τα κινητά τηλέφωνα προκαλούν… δερματίτιδα! Η δερματίτιδα, εμφανίζεται σε όσους είναι αλλεργικοί στο νικέλιο, μέταλλο που χρησιμοποιείται για την επίστρωση της επιφάνειας πολλών συσκευών κινητών τηλεφώνων.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Μπράουν στο Ρόουντ Άϋλαντ , εξέτασαν 22 δημοφιλείς συσκευές από οκτώ διαφορετικές εταιρίες και εντόπισαν νικέλιο στις 10. Αυτό φυσικά δε σημαίνει πως όσοι χρησιμοποιούν κινητό τηλέφωνο θα εμφανίσουν κάποιο από τα συμπτώματα αυτά. Πρόσφατες μελέτες που έγιναν στην Αγγλία και στην Σουηδία, έδειξαν ότι πολλοί άνθρωποι απλά εμφανίζουν «ραδιοευαισθησία» στις ακτινοβολίες.
Στην ελληνική αγορά, κυκλοφορούν «αυτοκόλλητα» τα οποία διαφημίζονται ότι παρέχουν προστασία του χρήστη από την ακτινοβολία. Όπως όμως έχει δηλώσει ο καθηγητής κος Μαργαρίτης, «οι μετρήσεις μας, δεν έχουν δείξει κάτι τέτοιο».

Για την αποφυγή εκπομπών ακτινοβολίας, συνίσταται η χρήση hands free και blue tooth. Οι επιπτώσεις από την ακτινοβολία και των δυο είναι μειωμένες έως και μηδενικές. Τα κινητά τηλέφωνα όμως δεν είναι επικίνδυνα μόνο λόγω των εκπομπών ακτινοβολίας αλλά και λόγω του φαινομένου που οι ειδικοί ονομάζουν «τυφλότητα της απροσεξίας». Οι ειδήμονες επισημαίνουν ότι ακόμη και με τη χρήση hands free ή blue tooth, ο κίνδυνος θανατηφόρων ατυχημάτων είναι ιδιαίτερα αυξημένος. Ο οδηγός που οδηγάει και μιλάει ταυτοχρόνως στο κινητό τηλέφωνο χαρακτηρίζεται ως ένας οδηγός «δολοφόνος της ασφάλτου». Η χρήση του τηλεφώνου κατά την οδήγηση με ή χωρίς το ειδικό εξάρτημα ακουστικών, αποτελεί ένα πραγματικό κίνδυνο δυστυχημάτων, απώλειας ανθρώπινων ζωών και αναπηριών.

Δεν είναι τυχαίο ότι 7 στα 10 αυτοκινητιστικά δυστυχήματα που σημειώνονται ετησίως στους εθνικούς αλλά και περιφερειακούς δρόμους, οφείλονται σε εκτροπές των οχημάτων, εξαιτίας της απροσεξίας των οδηγών, οι οποίοι αδυνατούν να αποχωριστούν το κινητό τους τηλέφωνο και δεν συμμορφώνονται με τον ΚΟΚ.

Σύμφωνα με δηλώσεις του αρχηγού της ελληνικής αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ.), Βασίλη Τσιατούρα, η μέθη και η χρήση των κινητών τηλεφώνων παράλληλα με την οδήγηση, αποτελούν τις κυριότερες αιτίες , για το 70% - 80% των τροχαίων ατυχημάτων.

Γι’ αυτό το λόγο οι χρήστες κινητών τηλεφώνων θα πρέπει να κάνουν συνετή χρήση αυτών. Πρώτον, εάν δεν διαθέτουμε τα ειδικά ακουστικά χρησιμοποιούμε το μεγάφωνο που έχουν σχεδόν όλα τα κινητά τηλέφωνα νέας τεχνολογίας. Δεύτερον, αποφεύγουμε την χρήση κινητών τηλεφώνων σε εξαιρετικά μικρούς χώρους όπως το υπόγειο ή ο ανελκυστήρας. Όσο μικρότερος χώρος τόσο μεγαλύτερη εκπομπή ακτινοβολίας. Το ίδιο όμως μπορεί να συμβεί και σε ανοιχτούς χώρους όπου η κεραία βάσης είναι μακριά ή δεν έχει καλή οπτική επαφή. Τέλος, μειώνουμε τη χρήση του κινητού μέσα στο αυτοκίνητο όχι μόνο λόγω της «τυφλότητας της απροσεξίας» που προαναφέρθηκε αλλά και γιατί δεχόμαστε ακτινοβολία από κάθε σημείο του οχήματος. για την αποφυγή εκπομπών ακτινοβολίας μέσα στο αυτοκίνητο, αφού χρησιμοποιήσουμε hands free ή Bluetooth, τοποθετούμε το κινητό σε ειδική θήκη η οποία «βλέπει προς τα έξω, διοχετεύοντας την ακτινοβολία εκτός οχήματος.

Το κτίριο Φιξ προσφέρει στέγη στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Γιώργος Μάνθος

Στις όχθες του Ιλισού (σημερινή Λ. Καλλιρρόης), λίγο πιο κάτω από την πηγή της νύμφης Καλλιρρόης, βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα κτίρια της ελληνικής μοντέρνας αρχιτεκτονικής: το παλιό εργοστάσιο ζυθοποιίας ΦΙΞ έργο του αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου. Το κτίριο ΦΙΞ μετά από πολλές περιπέτειες αναμένεται στο τέλος του 2009 να είναι έτοιμο για να στεγάσει το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

Ας δούμε όμως λίγα πράγματα για την ιστορία του κτιρίου. Ο Κάρολος Φιξ, γιος του ιδρυτή της βιομηχανίας μπύρας ΦΙΞ Ιωάννη Φιξ, κατασκευάζει το 1893 ένα νέο και μεγάλο για τα δεδομένα της εποχής εργοστάσιο στον ίδιο χώρο όπου σήμερα βρίσκεται το υφιστάμενο κτίριο, στη δυτική όχθη του Ιλισού και νότια, σε μικρή απόσταση, από τους στύλους του Ολυμπίου Διός. Την εποχή εκείνη η περιοχή ήταν αδόμητη. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950, ο οικιστικός ιστός της πόλης εξαπλώθηκε βαθμιαία και κάλυψε την περιοχή γύρω από το εργοστάσιο. Στα μέσα της δεκαετίας του 1950, εποχή βιομηχανικής ανασυγκρότησης της χώρας, αποφασίζεται η ριζική ανακαίνιση - ανακατασκευή του εργοστασίου και ο σχεδιασμός του έργου αυτού ανατίθεται από την οικογένεια Φιξ στον αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτο (1926-1977), πρωτοπόρο εκπρόσωπο του μεταπολεμικού μοντερνισμού στην Ελλάδα. Στο σχεδιασμό του ο Ζενέτος τόνιζε την οριζόντια διάσταση του κτιρίου Φιξ κατά μήκος της Λεωφόρου Συγγρού και της Λεωφόρου Καλλιρρόης με οριζόντια γραμμικά υαλοστάσια. Επιπλέον, δεν επιδίωκε απλώς την στέγαση μιας βιομηχανικής μονάδας αλλά στο πλαίσιο της γενικότερης φιλοσοφίας του ενδιαφερόταν για τη μελλοντική λειτουργία του κτιρίου κάτω από διαφορετικές συνθήκες σε επόμενες εποχές.

Το νέο κτίριο στέγασε την ζυθοποιία για περίπου είκοσι χρόνια. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, το εργοστάσιο ζυθοποιίας μεταφέρθηκε έξω από την Αθήνα και το συνολικό κτίριο, αν και σε άριστη τότε κατάσταση, εκκενώθηκε. Από τότε ξεκινάνε οι περιπέτειες για το κτίριο και ο μαρασμός του. Με την πάροδο του χρόνου άρχισαν να γίνονται εμφανή τα σημάδια της εγκατάλειψης και της αισθητικής αλλοίωσης, με ανάρτηση διαφημιστικών πινακίδων στις όψεις και εμφανείς ζημιές στο εσωτερικό και στο εξωτερικό κέλυφος του κτιρίου. Το κτίριο εγκαταλείφθηκε πλήρως για πάνω από δύο δεκαετίες και μόλις το 1995 κρίθηκε διατηρητέο, παρ' ότι εν τω μεταξύ οι φωνές για την κατεδάφισή του είχαν πληθύνει επικίνδυνα.

Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 η Αττικό Μετρό επιθυμούσε την κατεδάφιση ολόκληρου του κτιρίου, προκειμένου να δημιουργηθεί εκεί σταθμός μετεπιβίβασης. Το ΦΙΞ άλλωστε βρισκόταν σε τραγική κατάσταση. Οι αντιδράσεις του αρχιτεκτονικού κόσμου - καθώς το κτίριο ως έργο του σημαντικού αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου αποτελεί σημείο αναφοράς στην κατηγορία των μεταπολεμικών βιομηχανικών κτιρίων στη χώρα μας, κάτι που άλλωστε αναγνωρίζεται και διεθνώς - βοήθησαν στην αναστολή αυτών των σχεδίων, αν και όχι εξ ολοκλήρου. Διότι ένα τμήμα του ΦΙΞ κατεδαφίστηκε όντως, προκειμένου να γίνει το πάρκινγκ του μετρό. Παρά αυτή τη μερική κατεδάφιση, το κτίριο εξακολουθούσε να διαθέτει σημαντικούς ενιαίους χώρους επιφανείας 20.000 τ.μ. και όγκου 90.000 κ.μ., που επέτρεπαν τη μετατροπή του σε μουσείο με όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές. Ευτυχώς, το θέμα της αξιοποίησης του σημαντικού αυτού δείγματος βιομηχανικής αρχιτεκτονικής προκάλεσε στα επόμενα χρόνια πολλές συζητήσεις και διατυπώθηκαν διάφορες εναλλακτικές προτάσεις.

Η μετασκευή και επανάχρηση των παλαιών κτιρίων - αντί για το γκρέμισμά τους -, τα οποία καλούνται πλέον να υπηρετήσουν νέους σκοπούς όχι απαραίτητα πολιτιστικούς, είναι ο μόνος τρόπος για τη διάσωσή τους μέσα στον χρόνο, πιστεύουν σήμερα οι αρχιτέκτονες. Πρόκειται για πρακτική η οποία εφαρμόζεται με επιτυχία σε όλη την Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα όπου η άποψη αυτή κερδίζει διαρκώς έδαφος. Έτσι από τον πολιτισμικό και αρχιτεκτονικό κόσμο της χώρας έγιναν πολλές προσπάθειες αξιοποίησης του κτιρίου για πολιτιστικούς σκοπούς.

Τελικά, στις 29 Οκτωβρίου 2002 υπογράφηκε σύμβαση μίσθωσης του κτιρίου μεταξύ της Αττικό Μετρό Α.Ε. και του ΕΜΣΤ διάρκειας 50 ετών με την προοπτική το πρώην εργοστάσιο Φιξ να αναπλαστεί και να αποτελέσει τη μόνιμη στέγη του Μουσείου. Από τότε βέβαια το κτίριο έχει μπει σε πολλές περιπέτειες, ενώ οι καθυστερήσεις των έργων είναι συνεχείς. Οι διαγωνισμοί οι αρχιτεκτονικές μελέτες και τα σχέδια πάνε συνέχεια πίσω ενώ υπάρχουν συνέχεια προσφυγές και νομικά κωλύματα. Στις 26 Ιουλίου 2007 ο υπουργός Πολιτισμού Γιώργος Βουλγαράκης και ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κυριάκος Γριβέας υπέγραψαν τη σύμβαση κατασκευής του κτιρίου του νέου μουσείου, από τότε οι εργασίες διαμόρφωσης και μετασκευής του πρώην εργοστασίου σε μουσείο έχουν αρχίσει και πλέον προχωρούν με κανονικούς ρυθμούς. Πλέον όλοι ελπίζουν για αποπεράτωση και λειτουργία του νέου μουσείου το φθινόπωρο.

Το κτίριο σήμερα, στο στάδιο αποκατάστασης

Το κτίριο θα αποκτήσει νέα μορφή εσωτερικά και εξωτερικά. Σύμφωνα με την αρχιτεκτονική μελέτη που απέσπασε το πρώτο βραβείο του διεθνούς διαγωνισμού και υπογράφουν τα γραφεία 3SK Στυλιανίδης Αρχιτέκτονες Α.Ε., Ιω. Μουζάκης και Συνεργάτες Αρχιτέκτονες ΕΠΕ και Tim Ronalds Architects, στο ισόγειο και στο υπόγειο θα παρουσιάζονται οι περιοδικές εκθέσεις (2.000 τ.μ.) και από το β' όροφο έως το δώμα οι μόνιμες συλλογές (5.000 τ.μ.). Προβλέπονται επίσης υπαίθρια γλυπτοθήκη (1.100 τ.μ.), αίθουσα προβολών (160 τ.μ.), εκπαιδευτικών προγραμμάτων (120 τ.μ.), βιβλιοθήκη (400 τ.μ.), καφέ (79 τ.μ.), εστιατόριο (720 τ.μ.), καταστήματα-βιβλιοπωλείο (145 τ.μ.), διοίκηση (900 τ.μ.), αρχεία (840 τ.μ.), εργαστήρια (520 τ.μ.) και αποθήκες (300 τ.μ.). Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του νέου κτιρίου θα αποτελεί η πρόσοψη της οδού Καλλιρρόης, στην οποία οι αρχιτέκτονες θα χρησιμοποιήσουν την πέτρα και το νερό ώστε να υπενθυμίσουν ότι στην περιοχή έρρεε ο Ιλισός. Τέλος θα διατηρηθούν οι παλιές όψεις του κτιρίου στη λεωφόρο Συγγρού και στην οδό Φραντζή του αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου.