Μάγδα Λαμπροπούλου
Από θάνατο απειλούνται 200.000 άνθρωποι στην ευρύτερη περιοχή που διαπερνά ο ποταμός Ασωπός, επί 30 ολόκληρα χρόνια. Στο τοξινωμένο δείγμα, που δηλητηριάζεται συστηματικά, χορηγείται νερό πλούσιο σε βαρέα μέταλλα και καρκινογόνο εξασθενές χρώμιο. Φυσικά δεν πρόκειται για κανένα μυστικό στρατόπεδο εξόντωσης τρομοκρατών ούτε για κανένα πειραματικό εργαστήριο επιδημιολογίας. Τα «πειραματόζωα» αυτά, δεν είναι ποντίκια, αλλά Έλληνες πολίτες, κάτοικοι της γύρω περιοχής που υπόκεινται εν αγνοία τους σε δηλητηρίαση.
Η εικόνα του Ασωπού σήμερα, θυμίζει αγωγό αποχέτευσης τοξικών λυμάτων, που αδειάζουν οι βιομηχανίες της περιοχής. Από αυτό το νερό πίνουν, πλένονται, ποτίζουν τις καλλιέργειες τους οι ντόπιοι στα Οινόφυτα στο Χαλκούτσι, στον Ωροπό,μέχρι και στη Θήβα .Και όμως ποτέ κανείς δεν τους είπε να κλείσουν την βρύση! Μέχρι το 2004 κανείς έλεγχος δεν πραγματοποιήθηκε στην περιοχή από τις αρμόδιες υπηρεσίες για την ύπαρξη χρωμίου. Όλοι οι έλεγχοι περιορίζονταν σε μικροβιολογικούς.
Στις μετρήσεις του Γενικού χημείου του κράτους το 2004 εμφανίζεται για πρώτη φορά χρώμιο, στο υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής. Παράλληλα επιβεβαιώθηκε πως το νερό είναι επιβαρυμένο με νιτρικά, χλωριόντα και μόλυβδο.
Στις 7 Αυγούστου του 2007, ο καθαιρεμένος αντιδήμαρχος Οινοφύτων κ. Γιαλούρης (σήμερα απλώς δημοτικός σύμβουλος) ανακοινώνει δημοσίως, τα ευρήματα του Γενικού χημείου του κράτους. Ο ποταμός Ασωπός δεν περιέχει απλώς χρώμιο, αλλά καρκινογόνο εξασθενές χρώμιο σε πολύ υψηλές συγκεντρώσεις που άρχιζαν από 10μg/l και άγγιζαν ακόμα και αυτά των 330μg/l.
Υπενθυμίζεται ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν θέτει όριο για το εξασθενές χρώμιο
στο νερό ανθρώπινης κατανάλωσης πράγμα που κάνει ο Οργανισμός της Πολιτείας της Καλιφόρνια υστερα από την τραγωδία του Χάνκλει. Το όριο που έχει εισηγηθεί είναι τα 0,05 μg/l, πρακτικά δηλαδή 0.
Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ο νόμος είναι ξεκάθαρος. Ο Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδος κηρύττει την περιοχή σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, και όλα τα μέσα της κρατικής μηχανής οφείλουν να βρίσκονται επί ποδός, για να λυθεί το πρόβλημα άμεσα.
Αντ’ αυτού, με έκπληξη διαπιστώνεται πως η κρατική μηχανή ή δεν λειτουργεί, η δεν θέλει να λειτουργήσει. Οι υπηρεσίες της Νομαρχίας και του ΥΠΕΧΩΔΕ έσπευσαν να εφαρμόσουν το σχέδιο «εξαφάνισης δια της αραιώσεως». Ανακάτευαν τα νερά δυο ή τριών αρδεύσεων (κατάλληλα με ακατάλληλα νερά για πόση) ώστε ο μ.ο. στην βρύση να είναι ο εντός των παραμετρικών τιμών, και όλα αυτά όταν έχουμε να κάνουμε επιβεβαιωμένα πια, όχι με απλό χρώμιο, αλλά καρκινογόνο και μεταλαξιογόνο εξασθενές.
Η Πολιτεία ταυτίζει το δείκτη «ολικό» χρώμιο με το «εξασθενές» και καθορίζει αυθαίρετα επιτρεπτή τιμή για πόση τα 50μgr/l! To νερό λοιπόν κατά τόπους διανέμεται κανονικά εφόσον, η τιμή που πρέπει να είναι 0, τέθηκε από κάποιους αυθαίρετα στο 50.
Πολίτες εν δράση
Σε μια προσπάθεια να αναδείξουν το βαρύτατο πρόβλημα στην υγεία των κατοίκων, ο σύλλογος των Οινοφύτων «πολίτες για την αειφορία, περιβάλλον-υγεία –πολιτισμός» (ΠΟΛΑ) της περιοχής, σε συνεργασία με το «Ινστιτούτο τοπικής αειφόρου ανάπτυξης και πολιτισμού» (ΙΤΑΠ) προσπάθησαν να ερευνήσουν πως οι θάνατοι στην περιοχή σχετίζονται με την μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα.
«Έκπληξη αποτέλεσε το γεγονός πως κανένας φορέας (υπηρεσία υγείας) ούτε το ΙΚΑ ούτε το κέντρο Υγείας Σχηματαρίου δεν είχε ιστορικό για τους θανάτους που παρουσιάζονται στα Οινόφυτα και στην ευρύτερη περιοχή», δήλωσε ο πατέρας Γιάννης Οικονομίδης στην εκπομπή «Έρευνα» του Παύλου Τσίμα.
O ανήσυχος ιερέας (πρώην μαθηματικός) προχωρεί σε κάτι πρωτοπόρο. Ανοίγει τα αρχεία αδειών ταφής της ενορίας του Αγ. Σπυρίδωνα του Δήμου Οινοφύτων, και αποδεικνύει πως ο θάνατος στα Οινόφυτα από καρκίνο, από το 6% που ήταν το 1990, αυξήθηκε το 2005 στο 32%!
Οι αρμόδιες αρχές συνεχίζουν απτόητες
«Το πρόβλημα στην περιοχή ξεκινά από τα εργοστάσια ρυπαντές, 10 είναι όλοι και όλοι που κάνουν το 80% του προβλήματος. Τους πιάνεις, τους βάζεις να εφαρμόσουν τις νομοθεσίες και λύνεις το πρόβλημα», αναφέρει ο παπα-Γιάννης.
Οι ρυπαντές στην περιοχή, κατά τα λεγόμενα του κ. Παντελόγλου, προέδρου του ΙΤΑΠ αντιλαμβάνονται την περιοχή ως «αντικείμενο μιας χρήσης». Αφενός μεν τους επιτράπηκε να κατανεμηθούν ατάκτως στην περιοχή, χωρίς κανένα χωροταξικό σχεδιασμό, αφετέρου δεν μεριμνούν για το πώς θα διαχειριστούν τα απόβλητα τους, εναποθέτοντας τα πολλές φορές απευθείας στο ποτάμι. Παράλληλα στις άδειες τους, δεν φαίνεται πουθενά για το τι είδους εργασίες κάνουν, καθώς δεν υπάρχει το προσωπικό στη Νομαρχία να κάνει τους απαραίτητους ελέγχους.
Έτσι λοιπόν οι βιομηχανίες καταφεύγουν σε υγειονομικές διατάξεις του 1965, από τη Νομαρχία, περί διάθεσης «αθώων» βιομηχανικών αποβλήτων, παρακάμπτοντας τις αυστηρότατες και εναρμονισμένες με το κοινοτικό δίκαιο ΚΥΑ 13588/725/2006 που αναγκάζουν τις βιομηχανίες σε επεξεργασίες των λυμάτων τους πριν την οριστική διάθεση τους στο περιβάλλον.
Οι λύσεις που δεν δίνονται
Η λύση που θα ήταν σταθμός για την περιοχή σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΙΤΑΠ, θα ήταν η δημιουργία κεντρικού βιολογικού και χημικού καθαρισμού, που θα επεξεργάζονταν όλα τα λύματα της περιοχής. Το 1997 ανατέθηκε στην καθηγήτρια του Πολυτεχνείου Μαρία Λουιζίδου μια μελέτη που προέβλεπε τη δημιουργία μονάδας σε χώρο της Αυλώνας, όπου θα υπήρξε επεξεργασία των βιομηχανικών αποβλήτων του Ασωπού. Το κόστος του έργου που πρότεινε η μελέτη ήταν μόλις 20 εκατομμύρια ευρώ, ξεκίνησε η δημοπράτηση του αλλά εγκαταλείφθηκε. Η μελέτη δεν προχώρησε, ενώ δεν συμπεριλήφθηκε ούτε στο Β’ ούτε στο Γ’ ΚΠΣ παραμένοντας θαμμένη, μέχρι σήμερα σε κάποιο συρτάρι.
Οι υποσχέσεις της ΕΥΔΑΠ, για ύδρευση από το Μόρνο μείνανε ανεκπλήρωτες, ενώ αναπάντητο παραμένει το ερώτημα για το ποια μέτρα έχει πάρει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, για τις καλλιέργειες πατάτας και καρότου που αφθονούν στην περιοχή και φτάνουν στο πιάτο του ανυποψίαστου καταναλωτή.
«Πιείτε νερό, καθάρισε»
Παρά τα μέχρι τώρα πρόστιμα σε ρυπαντές και τα πενιχρά, κατά τους κατοίκους των Οινοφύτων, μέτρα του ΥΠΕΧΩΔΕ, που διατείνεται ότι στα επιφανειακά ύδατα του ποταμού δεν εντοπίζει εξασθενές χρώμιο, η μόλυνση συνεχίζεται. Η πρόσφατη έρευνα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου (Μάρτιος του 2008), διαψεύδει τα λεγόμενα του κ. Σουφλιά, εντοπίζοντας τιμές στην περιοχή Οινοφύτων που φτάνουν, μέχρι και τα 148μg/l, επιβεβαιώνοντας πως ο Ασωπός παραμένει μια τοξική χαβούζα.
Παρ’ όλα αυτά στην τοπική εφημερίδα του Δήμου Οινοφύτων στο τεύχος 1 του Οκτωβρίου του 2007, διαβάζουμε στη στήλη (σελ 13): «Είναι αλήθεια! Ο κ. Σουφλιάς φρόντισε για την αντιμετώπιση της κατάστασης και το αποτέλεσμα είναι ήδη εμφανές. Ο Ασωπός μας που πριν λίγο ήταν μια δύσοσμη αποθήκη βιομηχανικών λυμάτων, ξανάγινε ποτάμι. Το νερό του δεν έχει πια χρώμα, ούτε οσμή. Έχει μάλιστα ανοιχτεί δρόμος, έτσι ώστε όποιος επιθυμεί να μπορεί ελεύθερα να περπατήσει δίπλα στο ποτάμι».
Ερωτηματικά εγείρονται και ως προς της δηλώσεις της κα Μαρία Οικονόμου-Ηλιοπούλου, Καθηγήτρια στο τμήμα Γεολογίας-Γεωπεριβάλλοντος,. Η κα Οικονόμου αναφέρει πως η τοποθέτηση καταλλήλων φίλτρων ενεργού άνθρακα, μπορεί να απομακρύνει από το νερό τα βαρέα μέταλλα, όπως επίσης και το εξασθενές χρώμιο.
Οι δηλώσεις της αυτές ,ωστόσο, αμφισβητούνται από μεγάλο μέρος της επιστημονικής κοινότητας ως ατεκμηρίωτες επιστημονικά, ενώ μέλη του συλλόγου της ΠΟΛΑ υποστηρίζουν πως με τέτοιες ενέργειες γίνεται συστηματική προσπάθεια να υποβαθμιστεί το θέμα. «Κάποιοι πιστεύουν πως με το να χορηγούν ασπιρίνες θα λυθεί το πρόβλημα», δηλώνουν χαρακτηριστικά.
Πηγές
1. http://asopossos.wordpress.com
2. http://www.kathimerini.gr/kathnews/graph/25-01-09/s22.pdf
3. Βιβλιάριο του ΙΤΑΠ για το εξασθενές χρώμιο
4. Τοπική εφημερίδα Οινοφύτων «Ανεξάρτητος Παρατηρητής» τεύχος 1 του Οκτωβρίου του 2007
5. Εκπομπή «Ερευνα» του Π. Τσίμα
Από θάνατο απειλούνται 200.000 άνθρωποι στην ευρύτερη περιοχή που διαπερνά ο ποταμός Ασωπός, επί 30 ολόκληρα χρόνια. Στο τοξινωμένο δείγμα, που δηλητηριάζεται συστηματικά, χορηγείται νερό πλούσιο σε βαρέα μέταλλα και καρκινογόνο εξασθενές χρώμιο. Φυσικά δεν πρόκειται για κανένα μυστικό στρατόπεδο εξόντωσης τρομοκρατών ούτε για κανένα πειραματικό εργαστήριο επιδημιολογίας. Τα «πειραματόζωα» αυτά, δεν είναι ποντίκια, αλλά Έλληνες πολίτες, κάτοικοι της γύρω περιοχής που υπόκεινται εν αγνοία τους σε δηλητηρίαση.
Η εικόνα του Ασωπού σήμερα, θυμίζει αγωγό αποχέτευσης τοξικών λυμάτων, που αδειάζουν οι βιομηχανίες της περιοχής. Από αυτό το νερό πίνουν, πλένονται, ποτίζουν τις καλλιέργειες τους οι ντόπιοι στα Οινόφυτα στο Χαλκούτσι, στον Ωροπό,μέχρι και στη Θήβα .Και όμως ποτέ κανείς δεν τους είπε να κλείσουν την βρύση! Μέχρι το 2004 κανείς έλεγχος δεν πραγματοποιήθηκε στην περιοχή από τις αρμόδιες υπηρεσίες για την ύπαρξη χρωμίου. Όλοι οι έλεγχοι περιορίζονταν σε μικροβιολογικούς.Στις μετρήσεις του Γενικού χημείου του κράτους το 2004 εμφανίζεται για πρώτη φορά χρώμιο, στο υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής. Παράλληλα επιβεβαιώθηκε πως το νερό είναι επιβαρυμένο με νιτρικά, χλωριόντα και μόλυβδο.
Στις 7 Αυγούστου του 2007, ο καθαιρεμένος αντιδήμαρχος Οινοφύτων κ. Γιαλούρης (σήμερα απλώς δημοτικός σύμβουλος) ανακοινώνει δημοσίως, τα ευρήματα του Γενικού χημείου του κράτους. Ο ποταμός Ασωπός δεν περιέχει απλώς χρώμιο, αλλά καρκινογόνο εξασθενές χρώμιο σε πολύ υψηλές συγκεντρώσεις που άρχιζαν από 10μg/l και άγγιζαν ακόμα και αυτά των 330μg/l.
Υπενθυμίζεται ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν θέτει όριο για το εξασθενές χρώμιο
στο νερό ανθρώπινης κατανάλωσης πράγμα που κάνει ο Οργανισμός της Πολιτείας της Καλιφόρνια υστερα από την τραγωδία του Χάνκλει. Το όριο που έχει εισηγηθεί είναι τα 0,05 μg/l, πρακτικά δηλαδή 0.Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ο νόμος είναι ξεκάθαρος. Ο Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδος κηρύττει την περιοχή σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, και όλα τα μέσα της κρατικής μηχανής οφείλουν να βρίσκονται επί ποδός, για να λυθεί το πρόβλημα άμεσα.
Αντ’ αυτού, με έκπληξη διαπιστώνεται πως η κρατική μηχανή ή δεν λειτουργεί, η δεν θέλει να λειτουργήσει. Οι υπηρεσίες της Νομαρχίας και του ΥΠΕΧΩΔΕ έσπευσαν να εφαρμόσουν το σχέδιο «εξαφάνισης δια της αραιώσεως». Ανακάτευαν τα νερά δυο ή τριών αρδεύσεων (κατάλληλα με ακατάλληλα νερά για πόση) ώστε ο μ.ο. στην βρύση να είναι ο εντός των παραμετρικών τιμών, και όλα αυτά όταν έχουμε να κάνουμε επιβεβαιωμένα πια, όχι με απλό χρώμιο, αλλά καρκινογόνο και μεταλαξιογόνο εξασθενές.
Η Πολιτεία ταυτίζει το δείκτη «ολικό» χρώμιο με το «εξασθενές» και καθορίζει αυθαίρετα επιτρεπτή τιμή για πόση τα 50μgr/l! To νερό λοιπόν κατά τόπους διανέμεται κανονικά εφόσον, η τιμή που πρέπει να είναι 0, τέθηκε από κάποιους αυθαίρετα στο 50.
Πολίτες εν δράση
Σε μια προσπάθεια να αναδείξουν το βαρύτατο πρόβλημα στην υγεία των κατοίκων, ο σύλλογος των Οινοφύτων «πολίτες για την αειφορία, περιβάλλον-υγεία –πολιτισμός» (ΠΟΛΑ) της περιοχής, σε συνεργασία με το «Ινστιτούτο τοπικής αειφόρου ανάπτυξης και πολιτισμού» (ΙΤΑΠ) προσπάθησαν να ερευνήσουν πως οι θάνατοι στην περιοχή σχετίζονται με την μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα.«Έκπληξη αποτέλεσε το γεγονός πως κανένας φορέας (υπηρεσία υγείας) ούτε το ΙΚΑ ούτε το κέντρο Υγείας Σχηματαρίου δεν είχε ιστορικό για τους θανάτους που παρουσιάζονται στα Οινόφυτα και στην ευρύτερη περιοχή», δήλωσε ο πατέρας Γιάννης Οικονομίδης στην εκπομπή «Έρευνα» του Παύλου Τσίμα.
O ανήσυχος ιερέας (πρώην μαθηματικός) προχωρεί σε κάτι πρωτοπόρο. Ανοίγει τα αρχεία αδειών ταφής της ενορίας του Αγ. Σπυρίδωνα του Δήμου Οινοφύτων, και αποδεικνύει πως ο θάνατος στα Οινόφυτα από καρκίνο, από το 6% που ήταν το 1990, αυξήθηκε το 2005 στο 32%!
Οι αρμόδιες αρχές συνεχίζουν απτόητες
«Το πρόβλημα στην περιοχή ξεκινά από τα εργοστάσια ρυπαντές, 10 είναι όλοι και όλοι που κάνουν το 80% του προβλήματος. Τους πιάνεις, τους βάζεις να εφαρμόσουν τις νομοθεσίες και λύνεις το πρόβλημα», αναφέρει ο παπα-Γιάννης.
Οι ρυπαντές στην περιοχή, κατά τα λεγόμενα του κ. Παντελόγλου, προέδρου του ΙΤΑΠ αντιλαμβάνονται την περιοχή ως «αντικείμενο μιας χρήσης». Αφενός μεν τους επιτράπηκε να κατανεμηθούν ατάκτως στην περιοχή, χωρίς κανένα χωροταξικό σχεδιασμό, αφετέρου δεν μεριμνούν για το πώς θα διαχειριστούν τα απόβλητα τους, εναποθέτοντας τα πολλές φορές απευθείας στο ποτάμι. Παράλληλα στις άδειες τους, δεν φαίνεται πουθενά για το τι είδους εργασίες κάνουν, καθώς δεν υπάρχει το προσωπικό στη Νομαρχία να κάνει τους απαραίτητους ελέγχους.
Έτσι λοιπόν οι βιομηχανίες καταφεύγουν σε υγειονομικές διατάξεις του 1965, από τη Νομαρχία, περί διάθεσης «αθώων» βιομηχανικών αποβλήτων, παρακάμπτοντας τις αυστηρότατες και εναρμονισμένες με το κοινοτικό δίκαιο ΚΥΑ 13588/725/2006 που αναγκάζουν τις βιομηχανίες σε επεξεργασίες των λυμάτων τους πριν την οριστική διάθεση τους στο περιβάλλον.
Οι λύσεις που δεν δίνονται
Η λύση που θα ήταν σταθμός για την περιοχή σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΙΤΑΠ, θα ήταν η δημιουργία κεντρικού βιολογικού και χημικού καθαρισμού, που θα επεξεργάζονταν όλα τα λύματα της περιοχής. Το 1997 ανατέθηκε στην καθηγήτρια του Πολυτεχνείου Μαρία Λουιζίδου μια μελέτη που προέβλεπε τη δημιουργία μονάδας σε χώρο της Αυλώνας, όπου θα υπήρξε επεξεργασία των βιομηχανικών αποβλήτων του Ασωπού. Το κόστος του έργου που πρότεινε η μελέτη ήταν μόλις 20 εκατομμύρια ευρώ, ξεκίνησε η δημοπράτηση του αλλά εγκαταλείφθηκε. Η μελέτη δεν προχώρησε, ενώ δεν συμπεριλήφθηκε ούτε στο Β’ ούτε στο Γ’ ΚΠΣ παραμένοντας θαμμένη, μέχρι σήμερα σε κάποιο συρτάρι.
Οι υποσχέσεις της ΕΥΔΑΠ, για ύδρευση από το Μόρνο μείνανε ανεκπλήρωτες, ενώ αναπάντητο παραμένει το ερώτημα για το ποια μέτρα έχει πάρει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, για τις καλλιέργειες πατάτας και καρότου που αφθονούν στην περιοχή και φτάνουν στο πιάτο του ανυποψίαστου καταναλωτή.
«Πιείτε νερό, καθάρισε»
Παρά τα μέχρι τώρα πρόστιμα σε ρυπαντές και τα πενιχρά, κατά τους κατοίκους των Οινοφύτων, μέτρα του ΥΠΕΧΩΔΕ, που διατείνεται ότι στα επιφανειακά ύδατα του ποταμού δεν εντοπίζει εξασθενές χρώμιο, η μόλυνση συνεχίζεται. Η πρόσφατη έρευνα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου (Μάρτιος του 2008), διαψεύδει τα λεγόμενα του κ. Σουφλιά, εντοπίζοντας τιμές στην περιοχή Οινοφύτων που φτάνουν, μέχρι και τα 148μg/l, επιβεβαιώνοντας πως ο Ασωπός παραμένει μια τοξική χαβούζα.Παρ’ όλα αυτά στην τοπική εφημερίδα του Δήμου Οινοφύτων στο τεύχος 1 του Οκτωβρίου του 2007, διαβάζουμε στη στήλη (σελ 13): «Είναι αλήθεια! Ο κ. Σουφλιάς φρόντισε για την αντιμετώπιση της κατάστασης και το αποτέλεσμα είναι ήδη εμφανές. Ο Ασωπός μας που πριν λίγο ήταν μια δύσοσμη αποθήκη βιομηχανικών λυμάτων, ξανάγινε ποτάμι. Το νερό του δεν έχει πια χρώμα, ούτε οσμή. Έχει μάλιστα ανοιχτεί δρόμος, έτσι ώστε όποιος επιθυμεί να μπορεί ελεύθερα να περπατήσει δίπλα στο ποτάμι».
Ερωτηματικά εγείρονται και ως προς της δηλώσεις της κα Μαρία Οικονόμου-Ηλιοπούλου, Καθηγήτρια στο τμήμα Γεολογίας-Γεωπεριβάλλοντος,. Η κα Οικονόμου αναφέρει πως η τοποθέτηση καταλλήλων φίλτρων ενεργού άνθρακα, μπορεί να απομακρύνει από το νερό τα βαρέα μέταλλα, όπως επίσης και το εξασθενές χρώμιο.
Οι δηλώσεις της αυτές ,ωστόσο, αμφισβητούνται από μεγάλο μέρος της επιστημονικής κοινότητας ως ατεκμηρίωτες επιστημονικά, ενώ μέλη του συλλόγου της ΠΟΛΑ υποστηρίζουν πως με τέτοιες ενέργειες γίνεται συστηματική προσπάθεια να υποβαθμιστεί το θέμα. «Κάποιοι πιστεύουν πως με το να χορηγούν ασπιρίνες θα λυθεί το πρόβλημα», δηλώνουν χαρακτηριστικά.
Πηγές
1. http://asopossos.wordpress.com
2. http://www.kathimerini.gr/kathnews/graph/25-01-09/s22.pdf
3. Βιβλιάριο του ΙΤΑΠ για το εξασθενές χρώμιο
4. Τοπική εφημερίδα Οινοφύτων «Ανεξάρτητος Παρατηρητής» τεύχος 1 του Οκτωβρίου του 2007
5. Εκπομπή «Ερευνα» του Π. Τσίμα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου