Όσοι αγαπούν το βιβλίο και η ανάγνωση αποτελεί μια από τις αγαπημένες τους συνήθειες, θα έχουν ακούσει σίγουρα για τον θεσμό των λεσχών ανάγνωσης. Η ιδέα, στην στοιχειώδη της μορφή, είναι εξίσου παλιά όσο και η ίδια η ιστορία της ανάγνωσης από τους χρόνους της μαζικότερης διάδοσης της: μια συνάντηση ανθρώπων που κάθονται και συζητούν για βιβλία που έχουν διαβάσει, επιθυμώντας να μοιραστούν και να ανταλλάξουν τις σκέψεις και τις εντυπώσεις που αποκόμισαν από αυτά.
Μια περισσότερο χαλαρή μορφή αυτής της συνήθειας μπορούμε να εντοπίσουμε ήδη στις πρώτες φιλοσοφικές και επιστημονικές λέσχες ή ακόμη και στα λογοτεχνικά καφέ των μεγάλων ευρωπαϊκών μητροπόλεων από τον 18ο έως τον 20ο αιώνα. Όσο βέβαια η ανάγνωση βιβλίων αρχίζει να φθίνει και να παραγκωνίζεται από τις νέες πολιτισμικές συνήθειες, άλλο τόσο φαίνεται να μεγαλώνει η ανάγκη όσων εξακολουθούν να την αγαπούν να την υπερασπιστούν και να συνασπιστούν για να την διαφυλάξουν καλύτερα.
Μια πρώτη μαζική εξάπλωση του φαινομένου των book clubs ξεκίνησε στην Αμερική από το περίφημο σόου της Όπρα Γουίνφρυ, όταν αποφάσισε να αφιερώσει ένα μέρος της εκπομπής της στην παρουσίαση των αγαπημένων της βιβλίων, ιδρύοντας ταυτόχρονα την δική της λέσχη ανάγνωσης, με αποτέλεσμα χιλιάδες αμερικανών αναγνωστών να μιμηθούν το παράδειγμα της. Στην Ελλάδα, οι πρώτες λέσχες ανάγνωσης ξεκίνησαν με πρωτοβουλία της μη κερδοσκοπικής μαθηματικής εταιρείας “Θαλής + Φίλοι”. Ο Απόστολος Δοξιάδης, γνωστός συγγραφέας βιβλίων με θέμα τα μαθηματικά και ιδρυτικό μέλος των “Θαλής + Φίλοι”, είχε πριν περίπου πέντε χρόνια την ιδέα να διαδώσει τον θεσμό των λεσχών ανάγνωσης στα σχολεία με την δημιουργία λεσχών με θέμα την μαθηματική λογοτεχνία. Ο απώτερος στόχος ήταν να προσεγγιστούν τα μαθηματικά, ένα μάθημα που συχνά αντιμετωπίζεται με αντιπάθεια, μέσα από την ιστορία τους και την ζωή των μεγάλων μαθηματικών. Σήμερα λειτουργούν περίπου 30 τέτοιες μαθητικές λέσχες ανάγνωσης στην Αθήνα, στην Θεσσαλονίκη και σε πόλεις της ελληνικής περιφέρειας.
Η Ευαγγελία Τατάγια είναι υπεύθυνη της βιβλιοθήκης και συντονίστρια της λέσχης του 2ου Ενιαίου Πειραματικού Λυκείου Αθήνας και θυμάται πώς ξεκίνησε ο σχηματισμός της: «Τότε δεν γνωρίζαμε την ύπαρξη των “Θαλής + Φίλοι”. Κάνοντας όμως συζητήσεις με τον καθηγητή μαθηματικών του σχολείου σχετικά με το πώς αντιμετωπίζουν τα παιδιά τα μαθηματικά, σκεφτήκαμε ότι μια λέσχη ανάγνωσης με θέμα την μαθηματική λογοτεχνία θα ήταν ένας πιο ευχάριστος τρόπος προσέγγισης». Το εγχείρημα άρχισε να στέφεται με επιτυχία και αφού επικοινώνησαν με την εταιρεία “Θαλής + Φίλοι”, προσκάλεσαν στην λέσχη τους τον Απόστολο Δοξιάδη και τον Τεύκρο Μιχαηλίδη, επίσης συγγραφέα βιβλίων μαθηματικής λογοτεχνίας. Η κα. Τατάγια κάνοντας απολογισμό της δραστηριότητας τους αναφέρει ότι «τα παιδιά άρχισαν να έρχονται όλο και πιο συχνά στην βιβλιοθήκη και να μελετούν κι άλλα βιβλία σχετικά με τα θέματα που μας απασχόλησαν στις συναντήσεις της λέσχης ανάγνωσης. Η δική μου προσωπική ικανοποίηση είναι ότι τα έβλεπα ευτυχισμένα για την συμμετοχή τους σε αυτήν την δραστηριότητα».
Μια από τις λέσχες ανάγνωσης
του Πολυχώρου Μεταίχμιο εν ώρα εργασιών…
Αλλά και το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (Ε.ΚΕ.ΒΙ.) δεν έμεινε αμέτοχο στην εξάπλωση της ιδέας των λεσχών ανάγνωσης. Έχει ξεκινήσει εδώ και τρία χρόνια μία δραστική εκστρατεία ενημέρωσης και διάδοσης του θεσμού. Όπως εξηγεί η Ναταλία Μαράντου, υπεύθυνη των λεσχών ανάγνωσης του Ε.ΚΕ.ΒΙ.: «Στόχος μας είναι να προωθήσουμε και να αυξήσουμε την αναγνωσιμότητα όσο γίνεται προσελκύοντας ακόμη και υποψήφιους αναγνώστες που θα θεωρήσουν ενδιαφέρουσα την ιδέα της συζήτησης γύρω από τα βιβλία». Οι λέσχες ανάγνωσης που έχουν ανταποκριθεί στο κάλεσμα του Ε.ΚΕ.ΒΙ. ανέρχονται σήμερα σε 150 περίπου και διασφαλίζουν σημαντικά προνόμια, όπως την συνάντηση με κάποιους από τους συγγραφείς των βιβλίων που επιλέγουν και την συμμετοχή τους στην ψηφοφορία για το ετήσιο βραβείο αναγνωστών που διοργανώνει το Κέντρο Βιβλίου. Γενικότερα όμως, επιχειρείται μια συνεχής επικοινωνία μεταξύ του Ε.ΚΕ.ΒΙ. και των λεσχών ανάγνωσης ώστε να εμπλουτίζεται η δράση τους με πολλές δραστηριότητες και να αυξάνεται η δημοφιλία του θεσμού. Στον διαδικτυακό τόπο του Ε.ΚΕ.ΒΙ. μπορεί να βρει κανείς όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να δημιουργηθεί μια λέσχη ανάγνωσης ή ακόμη να δηλώσει την συμμετοχή του σε κάποια από τις ήδη υπάρχουσες. Η Μαρίνα Πανταζίδου, εμπνεύστρια και συντονίστρια μιας λέσχης ανάγνωσης αναφέρει πως «τα δύο τελευταία μέλη της λέσχης μας μάθανε για την ύπαρξη της από την ιστοσελίδα του Ε.ΚΕ.ΒΙ.» και προσθέτει ότι «το ζητούμενο μιας λέσχης είναι να αυξηθεί η απόλαυση της ανάγνωσης και να περάσει στο επίπεδο του κοινωνικού διαβάσματος. Είναι πολύ σημαντικό να διαπιστώσεις με ποιο τρόπο αντιλαμβάνεσαι εσύ ο ίδιος ένα βιβλίο και πώς κάποιος άλλος. Αυτή είναι μία διάσταση που λείπει από την ιδιωτική ανάγνωση».
Από αυτήν την δυναμική τάση στον χώρο της ανάγνωσης και του βιβλίου δεν θα μπορούσαν να λείπουν φυσικά τα βιβλιοπωλεία, τα οποία με την σειρά τους οργανώνουν και αυτά τις δικές τους λέσχες ανάγνωσης. Όπως το βιβλιοπωλείο Ιανός και οι εκδόσεις Μεταίχμιο, που αξιοποιούν τις δυνατότητες των πολυχώρων τους φιλοξενώντας μεγάλο αριθμό λεσχών ανάγνωσης, ανάλογα με τις διάφορες αναγνωστικές προτιμήσεις. Μάλιστα, οι συγκεκριμένες λέσχες συνήθως συντονίζονται από γνωστούς συγγραφείς, προσφέροντας έτσι μία μοναδική ευκαιρία στον αναγνώστη να γνωρίσει τον αγαπημένο του συγγραφέα και να συζητήσουν μαζί για την κοινή τους αγάπη: τον μαγικό κόσμο των βιβλίων…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου